ETNOGRAFICZNA MAPA GMINY GAWORZYCE

Dalków

Miejscowość określana jest sercem Wzgórz Dalkowskich. Na wyjeździe z Dalkowa nie ma tablicy informującej o końcu wsi. Mieszkańcy śmieją się, że: Dalków to miejscowość, która się nie kończy – tutaj przygoda ze zwiedzaniem Wzgórz Dalkowskich może się tylko zacząć (Gomułka 2022). Według mieszkańców nazwa miejscowości może pochodzić od słowa daleko oraz wysokiego położenia na górach lub wzniesieniach. Nie jest jasne, czy należy to rozumieć jako daleko od czegoś czy też daleko z niej widać. Pierwsze wzmianki o wsi datuje się [...]

Dzików

Dzików to jedna z najmniejszych miejscowości w gminie. Po raz pierwszy wzmianki o wsi pojawiły się w XVII wieku. Od XVIII wieku do końca II wojny światowej Dzików nazywał się Heidevorwerk (z niem. Heide – poganin lub wrzosowisko, Vorkwerk – folwark). Budynki gospodarcze PGR Dzików Pokaż Plac rekreacyjny Dzików Pokaż

Gaworzyce

Gaworzyce to siedziba gminy. Pierwsze wzmianki o miejscowości pojawiły się już w XII wieku. Pochodzenie nazwy wsi nie jest do końca znane. Przypuszcza się, że może ono pochodzić o niemieckiego Quark oznaczającego twaróg lub błoto albo z angielskiego quare, czyli niezwykły, wyjątkowy. Inna teoria zakłada, że nazwa pochodzi od słowa govoriti, znaczącego hałasować, mówić, które współcześnie jest znane jako gaworzyć czy gwarzyć. Teoria ta pasuje do przeszłości wsi, która była znana z jarmarków kupieckich. To tutaj krzyżowały się szlaki handlowe [...]

Gostyń

Wieś przytulona do Wzgórz Dalkowskich – tak mieszkańcy określają swoją miejscowość. Pierwsze wzmianki o Gostyni pojawiają się w XIV wieku. Do II wojny światowej wieś była samowystarczalną jednostką, bowiem mieszkał tu stolarz, kupiec, piekarz, szewc, kowal, sprzedawca bydła oraz liczni rolnicy i ogrodnicy. Funkcjonowały restauracja, sklep i poczta. Gostyń oferował również miejsca noclegowe dla turystów. Pałac w Gostyni / PGR Gostyń Pokaż Grodziska Dziadoszan Gostyń Pokaż Kowalowa Góra (grodzisko Dziadoszan) Gostyń Pokaż Dalkowska Góra (grodzisko Dziadoszan) Gostyń Pokaż Góra Jajo [...]

Grabik

Niewielka wieś Grabik, w przeszłości była nazywana Grabek, Grabeg, Grab, Grabis, Grabigk, Grabigen czy Grabisch. Uważa się, że wszystkie te nazwy nawiązują do gatunku drzewa – grabu lub niemieckiego słowa grab oznaczającego kopać lub grób.

Kłobuczyn

Jedna z najstarszych wsi w gminie, wzmiankowana już na początku XIII wieku. Nazwa przez wieki zmieniała się wielokrotnie (nazywana m.in. Clobusco, Klopzin, Clopschen, Kłobucin). Nie wiadomo, skąd wzięła się ta nazwa. Może pochodzić od słowa kłobuk, oznaczającego kapelusz, demona opiekującego się ogniskiem domowym lub pąka kwiatowego. Istnieje teoria, że nazwa pochodzi od nazwiska jej założyciela – Clobusco. W tej miejscowości nie było PGR-u, ale działał tutaj Klub Rolnika.

Koźlice

Park Koźlice Pokaż Sala wiejska Koźlice Koźlice Pokaż

Mieszków

Pomnik poległych w I wojny światowej Mieszków Pokaż Zajazd Pod Lipą / bar Eden Mieszków Pokaż

Śrem

Śrem jest jedną z najmniejszych miejscowości gminy Gaworzyce. Nazwa wsi prawdopodobnie może pochodzić od staropolskiego słowa srom, oznaczającego wstyd, hańbę, plamę na honorze. Nazwa została później zgermanizowana przez Niemców na Schrom, w wyniku czego utraciła swoje pierwotne znaczenie. Obecnie Śrem ma typowo rolniczy charakter, który podkreśla widok bel i snopków siana na okolicznych polach, o których wspominali najmłodsi mieszkańcy miejscowości. Plac zabaw Śrem Śrem Pokaż Siłownia plenerowa Śrem Pokaż Pałac w Śremie / PGR Śrem Pokaż Kamienna droga Śrem Pokaż [...]

Wierzchowice

W roku 1295 w kronice łacińskiej „Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego” miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Wyrthowycze. We wsi stoi pomnik ku czci miejscowych ofiar I wojny światowej. Dawny cmentarz niemiecki jest obecnie użytkowany przez kościół katolicki. Mieszkańcy mogą korzystać z nowo wybudowanej biblioteki i świetlicy wiejskiej, boiska, placu zabaw i siłowni zewnętrznej. Pałac w Wierzchowicach / PGR Wierzchowice Pokaż Stary spichlerz Wierzchowice Pokaż Dawna karczma Wierzchowice Pokaż Miejsce po starej kuźni Wierzchowice Pokaż Budynek przedwojennej szkoły Wierzchowice Pokaż Ruiny [...]

Witanowice

Nazwa miejscowości ma pochodzić od słowa witać. Po raz pierwszy została wspomniana w roku 1295 w „Księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego” w zlatynizowanej formie Wytanowiczi. Obecnie we wsi znajduje się nowy plac zabaw z siłownią zewnętrzną. Pałac w Witanowicach / PGR Witanowice Pokaż Obora Witanowice Pokaż Gorzelnia Witanowice Pokaż

POBIERZ MAPĘ

Jak wyglądała praca w PGR-ach? Co znajdowało się w zabytkowych pałacach, a co w zabudowaniach folwarcznych? W jaki sposób dzisiaj wykorzystywane są dawne zabudowania pegeerowskie? Gdzie znajduje się jedna z najstarszych świątyń w Polsce oraz co to są Grodziska Dziadoszan?

Zapraszamy do zapoznania się z etnograficzną mapą gminy Gaworzyce

Mapę można dostać na miejscu w wersji papierowej, pobrać w postaci pdf-a  (pobierz mapę Gaworzyc) lub przeglądać treści na stronie.